1) Το επίμαχο άρθρο «Ζωή από τα Lidl», για όποιον το διάβασε και δεν έμεινε απλώς στον τίτλο, είχε στο επίκεντρό του την επιδείνωση της ζωής στη χώρα, ως συνέπεια της κρίσης. Όποιος κατάλαβε κάτι διαφορετικό ας αναρωτηθεί γιατί κατάλαβε κάτι διαφορετικό σαν κεντρικό θέμα του άρθρου. Φυσικά το ίδιο δικαίωμα, να αναρωτηθούν γιατί κατάλαβε ή «κατάλαβε» κάτι διαφορετικό, έχουν και όλοι οι άλλοι.
2) Σε ότι αφορά τη σχέση της έκφρασης «από τα Lidl» με την ομότιτλη εταιρεία σουπερμάρκετ και τα προϊόντα της, ήδη από την αρχή του άρθρου, από την πρώτη παράγραφο, ξεκαθαρίζεται ότι η φράση «από τα Lidl» αναφέρεται στη σημασία που αυτή έχει αποκτήσει στην κοινή γνώμη ιδιαίτερα του διαδικτύου και των ΜΚΔ, πολύ δε περισσότερο το άρθρο δεν αποσκοπεί να δυσφημίσει την εταιρεία που θεωρείται από πολλούς καταξιωμένη στην ελληνική αγορά, ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια, ή τα προϊόντα της. Πιστεύω πως είναι πασιφανές ότι το άρθρο δεν αναφέρεται στην ίδια την εταιρεία και τα προϊόντα της, εκτός κι αν μεταξύ άλλων πουλάνε βαρουφάκηδες, ηθική ή αριστερούς. Χρησιμοποιείται λοιπόν ο σχετικός όρος, περίπου, όχι ακριβώς, όπως όταν λέμε π.χ. «κονιάκ», «παμπερς», «χάνζαπλαστ» κ.λπ. Το πώς συνέβη και τα προϊόντα για τα οποία γίνεται λόγος έχουν αποκτήσει τη συγκεκριμένη φήμη σε μερίδα του διαδικτυακού, κυρίως, κοινού αυτό δεν είναι το δικό μου θέμα στο δημοσίευμα. Ας το ψάξουν εκείνοι που τους ενδιαφέρει. Εγώ πήρα τη συγκεκριμένη φήμη όπως τη βρήκα έτοιμη στα ΜΚΔ, χωρίς αυτό να σημαίνει για μένα ή άλλους ότι ανταποκρίνεται κιόλας στην πραγματικότητα, ωστόσο σαν λεκτικό παιχνίδι έχει τη δική της αυτονομία, για να μιλήσω για την πτώση της ποιότητας της ζωής στη χώρα, όπως θα έπαιρνα και οποιαδήποτε άλλη, π.χ. Barbie, τογιοτισμός (από το Toyota), μακντοναλντοποίηση (εκ των MacDonald’s), τα διαδικτυακά “……_xeftiles”, “#παραιτηθείτε” ή οποιοδήποτε άλλο, για κάποιο αντίστοιχο λόγο. Αν κάποιος θέλει να κάνει την sharia police του διαδικτύου ας την κάνει. Αν πάλι κάποιους, συμπεριλαμβανομένης και της εταιρείας, δεν τους αφορά η διαδικτυακή κοινή γνώμη αυτό δικό τους ζήτημα. Εμένα, ως άνθρωπο που ασχολείται με τα ΜΜΕ με ενδιαφέρει ιδιαίτερα. Το ίδιο και πολλούς άλλους. Είναι δε υποκριτικό να παριστάνουμε ότι αυτή η συμβολική σημασία της φράσης δεν υπάρχει όταν τη συναντάμε πολύ συχνά στις αναρτήσεις του Facebook και του Twtitter σε κάθε αφορμή, όταν έχουν γίνει ένα επικοινωνιακό φαινόμενο, ασχέτως αν ισχύουν οι μεταφορές ή για ποιούς λόγους έχει διαμορφωθεί μια τέτοια συμβολική, μεταφορική σημασία της φράσης. Αυτό το ξέρουν καλλίτερα όσοι ασχολούνται με το branding και τη διαφήμιση
Τα προηγούμενα διαφαίνονται όχι μόνο από την επικέντρωση του άρθρου στη ζωή των Ελλήνων κατά τα χρόνια της κρίσης, αλλά και από το γεγονός ότι στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων η επίμαχη φράση μπαίνει σε εισαγωγικά. Χρησιμοποιείται ως μεταφορική έννοια για να περιγραφεί η επιδείνωση της ποιότητας ζωής της πλειοψηφίας των κατοίκων της χώρας ως συνέπεια της κρίσης αλλά και ως μορφή συντήρησης του καταναλωτισμού με αντίγραφα στο περιβάλλον της κρίσης. Ελπίζω τώρα να έγινε κατανοητό γιατί ορισμένοι θα πρέπει να κοιτάξουν τις επιδόσεις τους στον τομέα της γλώσσας, της κατανόησης κειμένου και της έκφρασης ιδεών, εκτός κι αν δεν πρόκειται για ανεπάρκεια αλλά για κάτι άλλο. Για τις ίδιες τις ιδέες.
Μπορεί βέβαια κάποιοι μεταξύ και αυτών ίσως και η εταιρεία να θέλουν πολύ μετατοπίσουν τη συζήτηση στην ίδια την εταιρεία και τα προϊόντα της, για διαφημιστικούς ή άλλους λόγους και για βελτίωση της εικόνας τους. Άλλωστε αυτή η εικόνα δεν είναι πρόσφατη. Όμως η ενασχόληση με την εταιρεία και τα προϊόντα της δεν απασχολεί το άρθρο και ούτε εμένα γενικότερα. Όποιον τον απασχολεί ας βρει άλλους τρόπους προβολής και διαφήμισης, αναλύσεων, εκτιμήσεων ή τακτικής κ.λπ.
Θα ήταν άλλωστε παράδοξο να ασχοληθώ με την ίδια την εταιρεία και τα προϊόντα της, καθότι η ειδικότητά μου, ως γνωστόν, είναι τα ΜΜΕ, ο πολιτισμός και άλλα κοινωνικά θέματα (κατά κύριο λόγο ο καταναλωτισμός, αλλά και η εκπαίδευση, η πολιτική κ.ά.) και όχι τα εμπορικά (ο ποιοτικός έλεγχος των εμπορευμάτων, τα σούπερ μάρκετ ή η αγορά κ.ά.). Προς αποφυγήν παρεξηγήσεων να διευκρινίσω ότι και εγώ ψωνίζω περιστασιακά από το εν λόγω σουπερμάρκετ αλλά μόνο προϊόντα που δεν τρώγονται, δηλαδή δεν εισέρχονται με την μάσηση στον ανθρώπινο οργανισμό. Ως εκ τούτου εγώ, αλλά φαντάζομαι και πολλοί από αυτούς που κατασκεύασαν τη φήμη, δεν αποδέχονται απαραίτητα ως πραγματική τη χαμηλή αξιολόγηση της εταιρείας και των προϊόντων της αλλά την χρησιμοποιούν στα πλαίσια του λεκτικού παιχνιδιού, το οποίο στην προκειμένη περίπτωση μεταφέρθηκε για να περιγράψει συμβολικά τη φτωχοποίηση των Ελλήνων στα χρόνια της κρίσης.
3) Και κάτι τελευταίο, μάλλον το καλλίτερο. Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Γέρα» στο τεύχος Ιανουαρίου – Μαρτίου. Είχε παραδοθεί στους υπεύθυνους περί τα μέσα Νοεμβρίου, ήτοι πριν γίνω μέλος το ΕΣΡ, ενώ από την αρχή το υπογράφω απλώς ως Καθηγητής. Όμως η εταιρεία, και ορισμένοι άλλοι, συνδέουν το άρθρο με αυτήν την ιδιότητα μου πριν καν υπάρξει. Αν δεν το έψαξαν είναι κακή δημοσιογραφία. Αν το έψαξαν δημοσίευσαν fake news. Είναι ελεύθεροι να επιλέξουν. Δεδομένων λοιπόν όλων των παραπάνω εγείρεται το ερώτημα: ποιος δυσφημεί ποιόν στην προκειμένη περίπτωση και για ποιόν λόγο? Η δική μου απάντηση είναι ότι τέτοιες αντιδράσεις μάλλον επιβεβαιώνουν παρά αμβλύνουν τη συμβολική σημασία της επίμαχης φράση. Επιπλέον δε είναι περιέργως υπερβολικές ιδιαίτερα αν ληφθεί υπόψη ότι υπάρχει μεταβολή του θέματος του άρθρου. Η εστίαση στην (μεταγενέστερα αποκτηθείσα) ιδιότητα του μέλους του ΕΣΡ είναι ιδιαιτέρως περίεργη.
